Pojęcie i znaczenie rehabilitacji zawodowej

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych jest niezwykle ważnym elementem procesu uspołeczniania. Jest ona jedną z wielu form pomocy osobie niepełnosprawnej. Styczność z instytucjami i organizacjami zajmującymi się rewalidacją osób niepełnosprawnych otwiera perspektywę kontaktu z ludźmi zdrowymi oraz systemem instytucji. Umożliwia przywrócenie jednostce wiary w możliwość godnego i pełnowartościowego życia.
Przystosowanie się jednostek do życia z dysfunkcją organizmu, jest niezbędnym elementem umożliwiającym prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie, jak i uzyskanie wewnętrznej równowagi. Dzięki zrozumieniu własnych braków i akceptacji dysfunkcji organizmu, człowiek ma szanse na rozwój osobisty i zaspokajanie swoich potrzeb.

W polskim ustawodawstwie rehabilitacja to zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej .
Rehabilitacja zawodowa to szansa na przystosowanie do pracy, oznaczające osiągnięcie i utrzymanie równowagi między wymaganiami, jakie praca i środowisko stawiają przed jednostką niepełnosprawną, a możliwościami spełnienia tych wymagań oraz jednocześnie równowagi między potrzebami jednostki a możliwością ich spełnienia, tkwiącymi w samej pracy i w środowisku pracy. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych ma na celu ułatwienie uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy .
W takim rozumieniu można powiedzieć, że rehabilitacja zawodowa przygotowuje osoby niepełnosprawnej do pracy zgodnie z możliwościami psychofizycznymi i, jeżeli jest to możliwe, kwalifikacjami zawodowymi.

W procesie rehabilitacji zawodowej wyróżniamy następujące sposoby działania:
1. Dokonywanie oceny zdolności do pracy, w szczególności przez:
- przeprowadzenie badań lekarskich i psychologicznych umożliwiających określenie sprawności fizycznej, psychicznej i umysłowej,
- ustalenie kwalifikacji, doświadczeń zawodowych, uzdolnień i zainteresowań.
2. Prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego wyboru odpowiedniego zawodu i szkolenia,
3. Przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia.
4. Dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie.

Rehabilitacja zawodowa i przygotowanie do pracy połączone ze wsparciem psychologicznym, pomocą medyczną i rehabilitacją społeczną zmierzają do odzyskania i utrzymania przez jednostkę równowagi wewnętrznej oraz równowagi między nią a środowiskiem społecznym. Daje to szansę na wykorzystanie i rozwój jednostki oraz włączenie jej w normalne życie zawodowe, rodzinne i społeczne. Niestety wiele osób niepełnosprawnych nie bierze udziału w działaniach rehabilitacyjnych. Przystosowanie się jednostek do życia z dysfunkcją organizmu, jest niezbędnym elementem umożliwiającym prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie, jak i uzyskanie wewnętrznej równowagi. Dzięki zrozumieniu własnych braków i akceptacji dysfunkcji organizmu, człowiek ma szanse na rozwój osobisty i zaspokajanie swoich potrzeb.
Poza wkładem osób niepełnosprawnych, specjalistów i rodziny istotnym elementem procesu rehabilitacji jest uświadomienie społeczeństwu, iż powinno być czynnikiem wspierającym te działania a nie stanowiącym przeszkody. Niezbędna jest walka z nietolerancją i uprzedzeniami oraz zorganizowanie systemu kompleksowej rehabilitacji zawodowej osób z deficytami psychospołecznymi.

Opracowanie własne w ramach pracy dyplomowej

[page]
Znaczenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem (Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.) osoby niepełnosprawne mają prawo na równych zasadach z innymi do korzystania z pełni praw obywatelskich. W myśl powyższych regulacji osoby niepełnosprawne nie mogą zostać wykluczone z życia społecznego, tym samym mają prawo uczestniczyć w sferze zawodowej, która nie jest zarezerwowana dla osób pełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne posiadają świadomość swojej odmienności i własnego defektu. Odczuwają swoją inność i pragną, aby była ona jak najmniej dostrzegana przez społeczeństwo. Ludzie niepełnosprawni chcieliby ukryć swój defekt, zachowywać się jako osoby pełnosprawne oraz zapomnieć o swoim obciążeniu. Mając świadomość swoich ograniczeń szukają sposobu by choć na chwilę zapomnieć o swojej odmienności. Człowiek odczuwa swoją niepełnosprawność w różny sposób, w zależności od tego, jakie miejsce w jego systemie wartości znajdowało się to, co utracił na skutek choroby lub kalectwa oraz jak odbierają je inni ludzie. Zazwyczaj to nie upośledzenie funkcji organizmu, lecz świadomość i doświadczanie jego społecznych skutków wpływa na spostrzeganie własnej dysfunkcji.
Szansą na integrację ze społecznością staje się możliwość otrzymania zatrudnienia. Możliwość zarobkowania i posiadania pracy zawodowej podnosi status każdej jednostki, nie tylko dysfunkcyjnej. Osoby niepełnosprawne chcą prowadzić aktywne życie zarówno społeczne, jak i zawodowe. Dla wielu z nich praca jest sensem życia, spełnieniem marzeń. Możliwość wykonywania pracy zawodowej daje poczucie przynależności oraz użyteczności dla społeczeństwa. Jednostki wyłączne z życia zawodowego są dla państwa obciążeniem ekonomicznym
Osoby niepełnosprawne, zgodnie z Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych , powinny mieć zagwarantowane prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia. Dotyczy to również pracy zawodowej na otwartym rynku pracy. Osoby niepełnosprawne powinny wykonywać pracę zarobkową zgodną z posiadanymi kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami. Osoby niepełnosprawne powinny mieć zapewnioną możliwość korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga, prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Powyższy materiał to fragment pracy dyplomowej mojego autorstwa na podstawie tekstów źródłowych