Pojęcie, zarys historii telewizji oraz klasyfikacja telewizji i jej programów

Pojęcie i zarys historii telewizji

W dzisiejszych czasach telewizja stała się bardzo ważnym meblem domowym. Trudno jest znaleźć dom bez owego audiowizualnego medium. Jego powszechna dostępność i niezwykła atrakcyjność przyczyniła się do tego, iż wielu ludzi nie wyobraża sobie życia bez odbiornika telewizyjnego. Dodatkowym atutem telewizji stał się pilot, który jest niezwykle pomocny w nawigacji - dzięki niemu bez problemu skaczemy dogodnie po wszystkich kanałach, jakie udostępnia nam nasz telewizor.

Mało który z widzów wie, iż termin telewizja pochodzi od dwóch słów: greckiego tele - daleko oraz łacińskiego viso - widzenie . Wynalezienie i upowszechnienie telewizji pozwala rzeszy ludzi na odbieranie i przekazywanie na odległość zarówno dźwięków, jak obrazu. Dzięki tej właściwości szklany ekran zdominował świat mediów i jak na razie jest najbardziej popularnym środkiem audiowizualnym na świecie.
Historia telewizji zaczyna się już od XIX wieku, kiedy to w latach 1870-1890 opracowano podstawowe zasady przesyłania obrazów na odległość . Już w roku 1926 szkocki wynalazca John Logie Baird dokonał pierwszej emisji obrazu telewizyjnego. Skonstruowany przez niego telewizor był czarno biały i nie posiadał głosu. Jednakże na pełną synchronizację obrazu i dźwięku nie trzeba było długo czekać, gdyż tego samego roku w Stanach Zjednoczonych zostaje zrealizowany pierwszy w historii kina film dźwiękowy - Śpiewak jazzbandu. Dwa lata później Baird zademonstrował telewizję kolorową.


Po tym okresie nastąpił żywiołowy rozwój telewizji, który przede wszystkim ogarnął swoim zasięgiem tereny Stanów Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii. W późniejszym czasie fenomen telewizji zaczął rozprzestrzeniać się na tereny innych krajów.
Już w 1929 roku BBC (British Broadcasting Corporation) podjęło próby emitowania eksperymentalnych programów telewizyjnych. Wielka Brytania, tym samym, wyprzedziła amerykański koncern NBC (National Broadcasting Company), który dopiero rok później nadał pierwsze programy telewizyjne . Natomiast, nasza rodzima telewizja wyemitowała pierwszy eksperymentalny program 25 października 1952 roku.
W 1936r. nadawano już w Stanach Zjednoczonych regularne programy telewizyjne, które powstały między innymi w pierwszych telewizjach komercyjnych. W pierwszej połowie 1948r. było w USA 31 stacji telewizyjnych oraz jedynie 100 000 odbiorników telewizyjnych, a przy końcu tego roku liczba stacji wzrosła do 55, a liczba telewizorów osiągnęła wartość jednego miliona .
W Polsce nadawanie programów odbywa się na podstawie koncesji wydawanych przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Na dzień dzisiejszy mamy trzy programy ogólnokrajowe: TVP 1, TVP 2 oraz Polsat. Jeśli chodzi o stację Polsat, to należy ona do spółki POLSAT S.A. , której właścicielami są osoby prywatne.

Obok stacji ogólnokrajowych istnieją w Polsce stacje ponadregionalne (np. TVN), stacje regionalne (np. TVP 3 ) oraz platforma telewizji cyfrowej - Wizja TV, Polska Platforma Cyfrowa (Cyfra +) , Cyfrowy Polsat.
Obecnie telewizja jest niezwykle dynamicznym i ciągle rozwijającym się środkiem masowego przekazu. Producenci szklanych ekranów na każdym kroku starają się zaskoczyć konkurencje coraz to wymyślniejszymi technologiami, by tylko zainteresować swoim produktem potencjalnego kupca - widza. Płaski kineskop, dźwięk przestrzenny i cyfrowy obraz to najnowsze osiągnięcia techniki. Wraz z rozwojem technologii i cywilizacji telewizja pewnego dnia zostanie wyparta przez inny rodzaj audiowizualnego przekazu, ale jak na razie to ona dzierży berło władzy.

Klasyfikacja telewizji oraz programów telewizyjnych

Wraz ze wzrostem rozwoju technologicznych odbiorników telewizyjnych widoczny jest wyraźny postęp w produkcji samych programów telewizyjnych, jak dróg emisji programów. Wynikiem czego jest zróżnicowanie samej telewizji, ze względu na różnego rodzaju specyfikację. Jeśli spojrzymy na sposób jej nadawania, to możemy wyróżnić telewizję naziemną, kablową oraz satelitarną, a jeśli chodzi o zapis obrazu to wyróżniamy telewizję analogową oraz cyfrową. Istnieje również podział telewizji, ze względu na właściciela koncernu: telewizja publiczna oraz telewizja komercyjna.
Jak widać istnieje wiele specyficznych klasyfikacji telewizji, ale ograniczymy się do trzech podstawowych rodzajów telewizji. Został on wyodrębniony ze względu na cel funkcjonowania emitowanych przez telewizję treści: telewizja rozrywkowa, telewizja oświatowa i telewizja użytkowa.
Telewizja rozrywkowa nastawiona jest przede wszystkim na zysk. Właścicielom stacji chodzi o to, by ich programy były jak najbardziej atrakcyjne, a z drugiej strony by dostarczały, jak najwięcej zysku poprzez dobrze płatne reklamy . Ten rodzaj telewizji to przede wszystkim różnego rodzaju filmy fabularne, seriale, reportaże, informacje, teleturnieje, reality - shows itp. Telewizja została pierwotnie stworzona, by bawić człowieka. Dostarczanie rozrywki ludziom redukuje napięcie, co ma zbawienny wpływ na całościowe ich funkcjonowanie.
Telewizja oświatowa to programy stworzone dla celów edukacyjnych. Audycje oświatowe obejmują różnorodną tematykę. Dużo miejsca w telewizji edukacyjnej zajmuje popularyzacja wiedzy, techniki oraz kultury. Obecnie za pośrednictwem telewizji można się dokształcać, a nawet istnieje możliwość studiowania, siedząc w domu i oglądając wykład przy użyciu specjalistycznego programu edukacyjnego, dostępnego w komercyjnej telewizji satelitarnej "EDUSAT".
Natomiast telewizja użytkowa stosowana jest w przemyśle, komunikacji, handlu, medycynie, polityki itp. Na przykład w handlu telewizja służy do przekazywania informacji, do nadawania audycji reklamowych, do kontroli sprzedaży czy też działań public relations.
Wraz ze różnicowaniem telewizji należy zauważyć mnogość rodzajów programów emitowanych przez telewizję. Z pluralizmu oferty programów, które nam funduje telewizja, wynika liczność dostępnej klasyfikacji programów telewizyjnych.
Ogólnie można je podzielić na dwa zasadnicze działy: publicystyczno - informacyjny oraz artystyczny . Jest to niestety zbyt ogólna systematyzacja.

[page]
Wystarczy, że spojrzymy w dowolny program telewizyjny, to ujrzymy szeroki wachlarz oferty programów, które funduje nam telewizja i tak mamy m.in.:

- programy rozrywkowe,
- programy informacyjne,
- programy publicystyczne,
- programy muzyczne,
- programy sportowe,
- programy edukacyjne,
- programy kulturalne,
- programy religijne,
- programy ekologiczne,
- filmy dokumentalne,
- seriale telewizyjne,
- filmy fabularne,
- inne.

W. Godzic podzielił gatunki telewizyjne na cztery podstawowe oferty programowe, które cieszą się największym zainteresowaniem widzów:

- magazyn wiadomości,
- serial telewizyjny,
- talk - show,
- teleturniej .

Przedstawione grupy programów są tylko rysem pluralizmu programowego, który jest obecny we wszystkich stacjach telewizyjnych. Należy przy tym podkreślić, iż obecnie wykształciły się nowe oferty programowe, które przy swojej realizacji korzystają z cech rzeczywistości i świata fikcji. Do niech możemy zaliczyć:

- faktualny reportaż,
- faktualny montaż,
- program - strumień,
- docu - drama .

Obok programów z pogranicza rzeczywistości i fikcji możemy też zauważyć inne, nowe gatunki, takie jak reality- shows czy też reklamy oraz płatne elementy transmisji telewizyjnych, takie jak np. tele-zakupy. W najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych narodzin programów telewizyjnych, które zasilą bogata ofertę telewizyjną.
Trudno jest zatem stworzyć listę programów, która będzie w pełni obrazować typologię programów telewizyjnych. Nie da się ująć w sztywne ramy również klasyfikację samej telewizji, ponieważ szklany ekran, jak i jego poszczególne elementy, nieustannie ewoluują. Kiedyś mieliśmy do wyboru tylko dwa kanały i obraz w czarno - białym kolorze, a na dzień dzisiejszy ciężko jest zliczyć mnogość oferty programowej i oprzeć się pokusie cyfrowemu zapisowi obrazu.

Literatura